Osiedlowa Krowa – (służew)ieckie historie
Służew, jak i Służewiec stanowiły sąsiadujące ze sobą wsie. Łączy je bliskość geograficzna oraz wspólność etymologiczna. Na starych zdjęciach z tych obszarów, nierzadko pojawiają się krowy pasące się tuż przy budujących się jeszcze kompleksach blokowiskowych. Korzystając z figury krowy przemierzającej osiedla, chcieliśmy przywoływać ducha wsi, gospodarstw i wszelkie historie dwóch areałów poprzez obraz, słowo oraz eksplorowanie przestrzeni. Projekt zakładał integrację, aktywizację i włączenie społeczności lokalnych do współtworzenia kolaży wspomnień, skojarzeń, aktualnych myśli i opinii związanych z ich miejscem zamieszkania. W ramach projektu odbywały się spacery etnograficzne, wyjścia z krową w podwórka, kwerenda mediów społecznościowych i lokalnych archiwów, wywiady z mieszkańcami, warsztaty kolażowo-animacyjne, warsztaty muralowe oraz spektakl narracyjny.
Projekt miał na celu eksploracje małych historii obydwu obszarów oraz partycypacyjne opracowywanie wspomnień ich mieszkańców i mieszkanek. Naszym medium była Osiedlowa Krowa – mobilny obiekt w łaty ze starych zdjęć dzielnicy przemierzający podwórka i inspirujący do rozmów o przeszłości. Podczas wypasów i spacerów zbieraliśmy i nagrywaliśmy wspomnienia sąsiadów i sąsiadek. Odbyło się także pięć spacerów etnograficznych o historii tych obszarów, podczas których mieliśmy okazję porozmawiać ze starszymi mieszkańcami i mieszkankami. Później partycypacyjnie opracowywaliśmy zebrane nagrania tworząc kolaże i animacje poklatkowe – ruchome obrazy oraz wplatając je w narracje finałowej opowieści Wieczoru służew(ieckich) Opowieści, która odbyła się 28 listopada 2021. Odbyły się także warsztaty muralowe, podczas których uczniowie i uczennice Szkoły Podstawowej nr 46 na Służewie pod okiem lokalnego artysty ozdobili sklep przy ul. Sonaty 6, a uczniowie i uczennice ze SP 271 na Slużewcu ozdobili osiedlową bibliotekę.
Projekt realizowany był w ramach Funduszu Edukacji Kulturalnej m. st. Warszawy.
Autorzy/rki projektu: Maria Kuczyńska, Mariusz Grabarski, Dominika Dzieniszewska otrzymali za projekt Osiedlowej krowy GRAND PRIX Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej oraz Mazowiecką Nagrodę Inspiracji Kulturalnych „IMPULS KULTURY” Marszałka Województwa Mazowieckiego.
Korzystaliśmy ze zdjęć mieszkanek i mieszkańców Służewa i Służewca zbieranych od wielu lat przez Bartosza Chorążewicza na profilu facebokowym „Służew i Służewiec”. Strona ta stanowi ogromną kopalnię głosów i wspomnień mieszkańców tych okolic.
Serdecznie dziękujemy:
naszym Rozmówczyniom i Rozmówcom, mieszkankom i mieszkańcom Służewa i Służewca.
Specjalne podziękowania kierujemy do Sylwii Mochól, która nie mogła realizować projektu, ale była wraz z nami jego pomysłodawczynią. Do Janka Kaczmarczyka, Justyny Gąsiorowskiej, Urszuli Bączkowskiej i Marka Tarnowskiego za ogromny i dający nam impuls wkład wspomnieniowo-merytoryczny. Do pana Marka i pani Ewy ze sklepu przy ul. Sonaty 6 za pomoc, ułatwianie nam działania i załatwienie last-minute dziesiątek kilogramów jabłek, a także do pań z biblioteki na Tuchlińskiej za wspieranie wszelkich działań i kibicowanie krowie. Do Weroniki Ładak, która stworzyła ilustracje do projektu.
Dziękujemy także Łukaszowi Kruhlikowi, Karolinie Domańskiej, Sabinie Matulce, Jackowi Walawendrowi i Jakubowi Terczowi za wędrówki z krową i jej ozdabianie, a Jagodzie Porębskiej za pomoc z wyborze archiwalnych zdjęć. Prowadzącym spacery: Zbyszkowi Struckiemu, Karolowi Szurdakowi, Barbarze Bossak-Herbst i Jackowi Dudzie za ciekawe wędrówki oraz całą detektywistyczną pracę i nieustanne szperanie w rzeczywistości. Dziękujemy prowadzącym warsztaty Piotrkowi Chmielewskiemu, Agacie Długołęckiej i Igorowi Rudzińskiemu za zaangażowanie, serce i podzielenie się umiejętnościami i pasjami. Oraz Lidii Iwanowskiej Szymańskiej, która z pomocą Sylwii Biernat stworzyła wspaniały spektakl finałowy bazujący na zebranych wspomnieniach.
Dziękujemy też pracowniczkom Domu Spotkań z Historią za przeszkolenie nas z przeprowadzania wywiadów i za ogromną cierpliwość. Spółdzielni Służew nad Dolinką za wsparcie promocyjne. A także, przeogromnie, dziękujemy Bartoszowi Chorążewiczowi za wieloletnią pracę, możliwość włączenia się w jego archiwum Służewca i Służewa i za to, że przyjechał specjalnie z Pomorza na podsumowanie projektu.
CO ROBILIŚMY?
W ramach projektu odbyło się pięć spacerów:
– Sławetna wyprawa wzdłuż Smródki prowadzona przez historyka i pasjonata hydrologii, sąsiada ze Służewca Zbigniewa Struckiego
– Szlakiem roślin jadalnych Służewa. Etnobotanika prowadzona przez Karola Szurdaka.
– Warszawska enklawa. Kulisy Toru Służewiec dawniej i dziś prowadzona przez badaczkę społecznej historii Toru, Barbarę Bossak-Herbst.
– Od wsi Służewo po Osiedle „Służew Nad Dolinką” prowadzona przez Łukasza Ostoję-Kasprzyckiego z PoWarszawsku.
– Szlakiem fabryk Służewca Przemysłowego prowadzona przez historyka i przewodnika Jacka Dudę
W sumie w spacerach uczestniczyło ok. 190 osób.
Zorganizowaliśmy OPEN CALL na archiwa i wyjścia z krową „Poznaj Osiedlową Krowę„. Odbywaliśmy rozmowy na podwórkach, podczas spacerów. Odbyło się około dziewięciu dłuższych objazdów z krowim obiektem. Stosowaliśmy także metodę kuli śniegowej korzystając z zasobów obu instytucji – pracowników, którzy mieszkali lub znali osoby mieszkające od dawna w okolicy. Szacujemy, że rozmawialiśmy w sumie z około 40-oma osobami. Liczba interakcji z krowim obiektem jest znacznie większa. Fragmenty nagranych rozmów stanowiły część spektaklu i posłużyły za materiał warsztatowy podczas zajęć z animacji poklatkowej. Będziemy także puszczać je z głośnika podczas wiosennego wypasu krowy. Zgłosiło się do nas także kilka osób, które chciały przekazać swoje zasoby fotograficzne i podzielić się opowieściami. Niebywałym wsparciem była dla nas współpraca z funpage’m “Służew i Słuzewiec”. Wszystkim osobom, z którymi mieliśmy sposobność porozmawiać jesteśmy serdecznie wdzięczni.
Trochę zdjęć: https://www.facebook.com/sluzewskidomkultury/posts/4544649602224544
oraz: https://www.facebook.com/dkkadr/posts/4496381493791194.
Odbyło się sześć warsztatów (rodzinne, dla dzieci i dla dorosłych). Uczestniczyło w nich 30 osób. Pod bacznym i wymagającym okiem twórcy animacji poklatkowej, Piotra Chmielewskiego, reżyserki Agaty Długołęckiej, a także animatorki kultury Dominiki Dzieniszewskiej powstało kilkanaście obrazów wizualnych. Zrealizowane animacje zaprezentowaliśmy podczas Wieczoru Opowieści w formie multimedialnej scenografii. W ten sposób wzbogaciliśmy i urozmaiciliśmy wizualny aspekt spotkania z Opowiadaczką. Część z filmów animowanych nich można także oglądać w mediach społecznościowych Domów Kultury. Pozostałe będą publikowane cyklicznie.
Zaprosiliśmy dzielnicowe szkoły podstawowe do udziału w warsztacie street-artowym prowadzonym przez lokalnego artystę Igora Rudzińskiego „Niebieski robi kreski”. We współpracy z osiedlowym ze sklepem przy ul. Sonaty 6, na tylnej ścianie budynku widocznej z sąsiadujących bloków powstał mural społeczno-artystyczny zawierający stare zdjęcia dzielnicy oraz namalowane przez dzieci graficzne przedstawienia zwierząt utożsamianych z okolicą Dolinki Służewieckiej, a we współpracy z Biblioteką dla Dzieci i Młodzieży nr III przy ul. Tuchlińskiej powstał krowio-trawajowy mural służewiecki.
28 listopada odbył się Wieczór Służew(ieckich) Opowieści. Na podstawie zebranych wspomnień mieszkańców, opowiadaczka Lidia Iwanowska Szymańska w towarzystwie skrzypaczki Sylwii Biernat stworzyły czteroczęściową opowieść przeplataną zdjęciami dzielnicy z domowych archiwów mieszkańców zebranymi na portalu Służew i Służewiec, animacjami poklatkowymi powstałymi na warsztatach oraz fragmentami nagrań rozmów z mieszkańcami. Spektakl w Służewskim Domu Kultury obejrzało około 90 widzów i widzek.
